Sporun sağlığımız açısından faydaları nelerdir?Hareketsizliğe bağlı sorunların en iyi çözümü zamanında yapılan spor ve egzersizdir. Günümüzde asansörlerin, yürüyen merdivenlerin ve motorlu ulaşım vasıtalarının yaygın kullanımı kas gücüne ihtiyacı ve insanların kas aktivitelerini azaltmıştır. Ayrıca, çoğu kişi düzenli egzersizin sağlığı için ne kadar faydalı olacağının farkında değildir. Bunların arasında maalesef hekimler de yer almakta ve birçok hekim, hastalarına düzenli egzersiz tavsiyesinde bulunmamaktadır. Düzenli egzersizin göstergesi olarak bazı çalışmalarda kişinin fiziksel uygunluk durumu, bazı çalışmalarda ise yaptığı fiziksel aktivite kullanılmaktadır. Yapılan fiziksel aktiviteye göre daha objektif olan fiziksel uygunluk durumu, kişinin sağlık haliyle daha fazla ilişkilidir.
Spor yaptıkça, akciğerlerdeki esneklik artar. Esnek bir akciğer, her nefes alışımızda daha çok oksijen almamızı kolaylaştırır. Böylece, hücrelere daha çok oksijen ulaşabilir. Özellikle stresli durumlarda artan oksijen ihtiyacımızı karşılamak açısından, akciğerin, sistemimize destek verme kapasitesinin artması önemli ölçüde yardımcı olabilir.
Düzenli spor yapan kişilerin dinlenme halindeki kalp atım hızı, spor yapmayan kişilere oranla daha düşüktür. Düzenli spor yapan kişi, stres altındayken, kalp atışları spor yapmayan kişilerden daha düşük düzeyde kalır ve yavaş yavaş yükselir. Halbuki, vücudu hareketsizliğe alışmış bir kişinin kalp atışları aniden fırlayabilir. Birdenbire başlayan bir kavgada veya sinir bozucu bir haber aldığımızda, daha önceden sözü edilen adrenalin hormonları, bol miktarda serbest bırakılır. Bunun sonucunda, dinlenme halindeki kalp atım hızı yükselir. Kondisyonlu bir vücutta, adrenalin hormonlarının serbest bırakılma oranlarını denetim altına almak, dolayısıyla kalp temposunun iniş-çıkışlarının aşırıya kaçmamasını sağlamak kolaylaşır. Kalp atışlarının düşük kalabilmesinin önemi, özellikle bir şok anında fark edilebilir. Düşük kalp atışları, aniden çok yükselebilecek olan kalp atışları yüzünden gerçekleşebilecek bir kalp krizine karşı bir önlemdir. Ayrıca, kişi stres altındayken kalp atışları düşükse daha sakin kalabilir ve duygularını daha rahat kontrol altına alabilir.
Spor yaparken endorfin hormonları üretilir. Genellikle, sporu en az 30 dakika devam ettirdikten sonra, endorfin hormonları salgılanır. Endorfinin vücuttaki işlevi morfine benzetilmektedir. Hem doğal bir ağrı kesici, hem de yatıştırıcı niteliği vardır. İnsanlara mutluluk verir ve kendine güveni artırır.
Sporun, ilaçlardaki gibi sağlığımıza dokunabilecek hiçbir yan etkisi olmaması bir yana, artık hepimizin bildiği birçok yararı da vardır. Başka bir deyişle, hem ilaçlara olan bağımlılığımızın azalması, hem de vaktimizi iyi değerlendirmenin verebileceği haz duygusu, günün sonunda spora başvurmamız için yeterli nedenlerdir.
Hangi yaşta hangi spor?Öncelikle çocuğun ilgisini çeken ve çocuğun olgunluğu ve yetenekleri doğrultusunda belirlenecek spor uygun olacaktır. Her sporun başlama yaşı farklıdır ve çocuğun gelişimine bakılarak spora başlanmalıdır.
2–5 yaş arası uygun aktiviteler: Yeni yürümeye başlayan ve okul öncesi çocuklar için birçok temel hareket uygulanabilir, fakat organize spora uyum sorunu olabilir. Bu yaştaki çocuklar için koşma, tırmanma, düşme, tekmeleme, dans, küçük bir topu yakalama, bisiklete binme, aile denetimindeki su oyunları gibi plansız serbest oyunlar en iyisidir.
6-7 yaş arası uygun aktiviteler: Büyüyen çocukların koordinasyonları ve dikkat süreleri de gelişir. Emirleri yerine getirmede ve takım çalışmasının önemini anlamada daha iyi olurlar. Bu durumda önerilen bazı etkinlikler şunlardır: basketbol, futbol, jimnastik, yüzme, tenis, golf, atletizm ve uzakdoğu sporları.
8 yaş ve üstü çocuklar için uygun aktiviteler: Bu yaştaki çocuklar temas sporları da dâhil tüm sporları yapabilirler. Dikkatlice denetlenmiş güç sporları da bu yaşta yapılabilir.
Çocukların hareketsiz yaşam sürdürmesi, yanlış beslenmesi, televizyon, internet bağımlılığı çocukları spordan uzaklaştırmaktadır, aileler çocuklarını yaşına uygun spora yönlendirmelidir.
Ailelere “sağlıklı spor” için önerileriniz var mı?
Çocuğunuz sporla ilgilenmezse başka fiziksel aktiviteler bulabilirsiniz. Örneğin, ailece bisiklete binebilir, doğa gezilerine çıkabilirsiniz. Çocuğunuzun arkadaşlarıyla ip atlama, basketbol oynama gibi etkinliklere katılmasını sağlayarak aktif zaman geçirmesini sağlayabilirsiniz. Çocuğunuza kazandığı veya kaybettiği anda onu koşulsuz sevdiğinizi hissettirin. Hedefin kazanmak değil fiziksel kapasite ve yetenekleri geliştirmek olduğunu unutmayın ve gelişmiş yeteneklerini güçlendirin. Çocuğunuzun yetenekleri konusunda gerçekçi olun. Çocuğunuzu istemediği hiçbir aktiviteye zorlamayın. Spordan zevk alın, kendi hedeflerinizi belirleyin ve çocuğunuza pozitif bir model olun.
Spor için gün içinde ideal bir zaman dilimi var mı?
Spor haftada en az 3–5 gün ve mümkün olduğu kadar aynı saatlerde yapılmalıdır. Sabah yapılan sporlar metabolizmayı artırmak içindir. Öğleden sonra yapılan sporlar sistemi kuvvetlendirmek için daha faydalıdır. Egzersizin süresi; 20–30 dakikadan az olmamalıdır. Düzenli olmak koşulu ile yüzme, bisiklet, kürek, tenis, futbol, basketbol, yürüyüş, kır gezileri, koşu, merdiven çıkma gibi her olay spordur.
Spor öncesi ve sonrası beslenme nasıl olmalı?
Spor yapmadan önce mide boş olmalı ve yaptıktan sonra dengeli ve az yemek yenmelidir. Çok yağlı, şekerli ve unlu gıdalardan kaçınmalıdır. Hemen her diyette söylendiği gibi, sadece omega yağlarını yemek zorunda değilsiniz. Yemeklerinizde her türlü yağı, hatta tereyağı gibi doymuş yağları bile kullanabilirsiniz. Ayrıca mısır yağı veya hoşlandığınız diğer yağları da kullanabilirsiniz. Sadece bunları az miktarda kullanmaya dikkat edin. Ama yine de unutmayın ki, omega yağlarını ne kadar fazla kullanırsanız, o kadar daha az yemek yiyecek, yediklerinizden keyif alacak, metabolizmanızı hızlandıracak, hastalıkları engelleyecek ve kendinizi daha mutlu hissedeceksiniz. Ketentohumu yağı kullanmanız gereken yağların başında geliyor. Ketentohumu yağı kullanırsanız kendinizi daha uzun süre tok hissetmenizi sağlayacaktır. Sebzelerinizin üzerinde sos kullanmak yerine öğlen veya akşam öğünlerinde bir çay kaşığı ketentohumu yağı kullanın.
Spor sırasında nabız sayısı denetlenmeli mi?
Spora başlarken ve devam ederken dahi, rutin sağlık kontrolünden geçmelidir ve nabzın kontrolü önemlidir. Spor ve yaşınıza bağlı olarak istenilen nabızda olmalıdır. Az olursa yaptığınız sporun size faydası yoktur, çok olursa da sizde istenmeyen yorgunluk meydana gelir. Sonuç da yaptığınız sporun faydası olmaz.
Sağlıklı bir yaşam için takım sporlarımı yoksa bireysel sporlar mı daha faydalı?
Her yaşa ve insanların sosyal konumlarına uygun her türlü spor yapılabilir. Takım sporu takım ruhunun gelişiminde faydalıdır. Bireysel sporlar ise insanın öz güvenini kazanmasında faydalıdır.
Spor “kilo vermek için” mi olmalı?
Spor, bedeni geliştirir ve belli bir görünüş sağlar, fakat zayıflatmaz. Terleme ile kilo kaybı düşünülmemelidir, ter ile kaybedilen su daha sonra geri alınır. Fizik aktivite sellülite karşı etkili mücadele yöntemidir, kasları uyumlu hale getirir, aşırı kilo alımına yol açmaz.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder