Sayfalar

27 Ağustos 2010 Cuma

Akut Pankreatit (Pankreas İltihabı)

Sevgili Manisalı Hemşerilerim,
Bu hafta sizlere pankreas bezinin akut, ani iltihabı hakkında bilgi vermeye çalışacağım. Bildiğiniz gibi pankreas mide, dalak ve barsaklarımızın arasında duran bir organdır. Daha önce bu organın kanseri hakkında bilgi vermiştim ve çok tehlikeli olduğunu söylemiştik. Akut iltihabi hastalığı da oldukça riskli bir durumdur. Hastanın yatırılması ve dikkatli tedavi edilmesi gerekir. Malesef önemli bir organ ve hastalıkları da oldukça tehlikeli. Bir diğer önemli ve riskli bir hastalık olan Şeker Hastalığı da bu organın eksik hormon salgılaması sonucu olmaktadır ve bu hastalık hakkında da yakında yazı yazacağım.
Bu organ “Gastrointestinal Sistem” organıdır ve bu nedenle ameliyat dışındaki hastalıkları ile “Gastroenteroloji” bölümü ilgilenmektedir. Üniversitemizden sevgili arkadaşım Doç.Dr.Ender Ellidokuz konuyla ilgili sorularımı sizler için yanıtladı. Bu arada kendisi de Manisa kökenlidir. Bazı durumlarda iltihabi hastalıkta da ameliyat gerekebilmektedir. İşte bu konuda da yine üniversitemizden Genel Cerrahi uzmanı ve pankreas ameliyatlarında ihtisaslaşmış Doç.Dr.Yavuz Kaya bilgi verdi. Her iki meslektaşıma da çok teşekkür ederim. Umarım faydalanırsınız.
Bu hafta size sağlık dışında gibi görünen ancak sağlığımızı ciddi şekilde tehdit eden 2 konudan bahsetmek istiyorum. Birincisi resmi dairelerde iş yapmak zorunda olma durumu! Bu yazıyı az daha yetiştiremeyecektim. Çünkü dün evime su ve elektrik bağlatmak için tedaş ve su işlerine gittim. Halkla ilişkiler bölümünden gereken evrakların listesini aldım ve bunları tamamlamak için belediye binasına gittim. Ben gittim sakın siz gitmeyin… Aynı kat içerisinde yan yana veya bir öte masada oturan tam 8 ayrı görevliye 26 kez ayrı zamanlarda uğramak zorunda kaldım ki bunun adına mekik dokumak denir. Vezneye para ödüyorum, ardından makbuzu diğer bölümdekine götürüyorum o bakıyor şuna imzalat getir diyor, o hiç okumadan bakmadan imzalıyor, yeniden vezneye götürüyorum falan filan. En son veznedeki gittiği için arka masada oturana soruyorum “siz mi imzalayacaksınız?” diye; o diğer arkadaşına sesleniyor “sen imzalasana” şeklinde, o üflüyor, ben “biraz önce bu makbuzu zaten yan vezneden aldım ne diye gidip tekrar imza için geliyorum ki?” diye sorduğumda da tüm evrakları elime geri verip “git o zaman bakalım oluyor mu?” diyor. Neyse büyüklük ben de kalıyor, sesimi çıkarmıyorum ama sıcak bir yandan, sinir diğer yandan, oruç öte yandan geriyor da geriyor. İşte bu yüzden sağlığı yerinde olmayanlara, kalp ve şeker gibi önemli hastalığı olanlara resmi daire işlerini kendi başlarına yapmamalarını öneriyorum.
Aslında tüm bu yaşananlarda kişisel olarak ne oradaki arkadaşın, ne de oradaki amirlerin ve ne de başkanın suçu yok. Suç bizde sevgili hemşerilerim, yani halkta. Biz oy verirken “arkadaş sen bu kırtasiyeyi, bürokrasiyi azaltacak mısın, şu işleri kolaylaştıracak mısın?” diye sormuyoruz ki… İstemediğimiz bir şeyi kim niye versin ki bizlere? Velhasıl bu sıcaklarda siz siz olun bu tür durumlardan uzak durun. Bırakın olduğu gibi; nasılsa af çıkar sonra havalar serinleyince halledersiniz.
Özellikle bu yıl sağlığımızı bozacak gibi görünen bir başka konu da spor gibi geliyor bana. Allahtan ben hiç olmazsa Fenerbahçeliyim’de; o yüzden biraz kurtaracak gibi duruyorum. Belki Beşiktaşlılarda Q7, G10 derken ilk yarı sonuna kadar idare eder kanaatindeyim. Ama sadece Manisasporu veya Galatasaray’ı tutanlara Allah bu yıl bol sabır versin. Hele hele iki takımı birden tutanlar varsa işte onlar kalp spazmına çok dikkat etsinler. Ben futboldan çok anlamam ama yerel kulüplerde yöneticiler olsun, yıllardır bu konuyla ilgilenenler olsun konuştuğum tecrübeli arkadaşlarımın hepsi bu yılı çok riskli görüyorlar. Çünkü bu yıl hazır düşecek Ankaraspor’da yok. Takımda savaşacak, yırtıcı ve her gelen topa hızla basacak bir ön libero eksiği olduğu da yapılan öneriler arasında. Benden hatırlatması.
Sıcaklara dikkat ediniz ve gerekli değilse sıcakta dolaşmayınız. Ayrıca oruç tutanlar gece boyunca bol bol su tüketsin ve mutlaka sahura kalkıp su içiniz.
Manisada Gündemi okuyun sağlıklı yaşayın.

AKUT PANKREATİT GEÇİREN HASTADA BESLENME ÖNERİLERİ:

•Hasta azar azar ve sık beslenir.
•Şişmansa düşük kalori verilir.
•Protein orta derecede verilir.
•Enerjinin çoğu karbonhidratlardan sağlanır.
•Yağlar azaltılır. Kolesterollü yiyecekler sınırlandırılır.
•A ve C vitaminleri bol verilir.
•Kabızlık varsa bol posalı yiyecekler verilir.
•Bol sıvı önerilir.
•Gaz yapıcı yiyecekler, kızartmalar, alkol yasaklanır.
•Yumurta ve yumurtalı yiyecekler yasaklanır.
•Yağlı yemekler, soslar, pastalar, tahin, tahin helvası verilmez.

ÖRNEK YEMEK LİSTESİ
SABAH:
Çay (şekerli)
1 kibrit kutusu yağsız beyaz peynir
Reçel, bal, pekmez, marmelat
Ekmek

ÖĞLE:
1 yumurta büyüklüğünde ızgara tavuk (30 gram)
Haşlama patates
Yağsız sebze yemeği
1 çay bardağı yoğurt (kaymaksız)
Salata (yağsız)
Ekmek

AKŞAM:
1 yumurta büyüklüğünde yağsız balık eti (30 gram)
Haşlama patates
Salata (yağsız)
Yağsız sebze yemeği
Komposto, pelte, muhallebi, sütlaç
Ekmek

ARALARDA: Meyve, komposto, limonata, yağsız kek, sütlü tatlılar verilebilir.

CBÜ Tıp Fakültesi Gastroenteroloji Uzmanı Doç.Dr.Ender ELLİDOKUZ: Pankreas İltihabı Önemli Bir Hastalıktır!

Pankreas nedir?
Türkçe de “uykuluk” (karın tükürük bezi) olarak adlandırılmaktadır. Midenin arkasında bulunan, boşaltıcı kanallarıyla on iki parmak bağırsağına bağlı, iç ve dış salgıları olan iri bir bezdir.

Ne işe yarar?
Dış salgıları, yağ, protein ve karbonhidratların parçalaması için gereken enzimleri bağırsağa boşaltarak, sindirime yardımcı olur. İç salgılarından en önemlisi, kanda şeker oranını ayarlayan, birçok hücre için büyüme faktörü olarak görev yapan, protein yapılı bir hormon olan “insülin” dir.

Akut pankreatit nedir?
Pankreas bezinde ani oluşan, mikrobik olmayan ve iyileştiğinde bezin tamamen normale döndüğü, iltihabi bir hastalığıdır. Pankreas bezinden salgılanan dış salgıların pankreas ve çevredeki dokularda bir iç yanık oluşturması söz konusudur.

Neden olur?
En sık alkol ve safra yollarındaki taşlar bu duruma yol açar.

Tedavisi nedir?
Tedavisi hastanede yatarak uygulanan tıbbi tedavi ile sağlanmaktadır. Bunun ana prensibi ise ağızdan beslenmenin kesilmesi, damardan bol sıvı ve elektrolit verilmesine dayanır. Tıbbi olarak çoğunluğu düzelir. Ancak bazen ağır seyredip, diğer organları da etkileyerek ölümcül olabilir. Safra yollarındaki taşların pankreatit oluşmadan ERCP denilen endoskopik yöntemle çıkarılması pankreatit gelişme riskini yok eder.

Hangi hastaları cerrahiye yönlendiriyorsunuz?
Pankreatit tedavisinde cerrahinin yeri çok kısıtlıdır. Ancak pankreas apsesi gibi ölümcül riskler oluştuğunda cerrahi düşünülür.