El cerrahisi ve mikrocerrahi nerelerde uygulanır?Çıplak gözle zor görülebilen çok küçük yapıların özel ameliyat mikroskobunun büyütücü etkisinden faydalanılarak ve çok ince aletler kullanılarak ameliyat edilmesine mikrocerrahi denilmektedir. Bu teknik sayesinde çıplak gözle zor görülebilen, saç telinden daha ince iğne ve iplikler kullanılarak çok küçük damar ve sinirler (0.5 - 1 mm.) mikroskop altında 5-25 misli büyütülerek dikilebilirler. Böylece kopan el, kol, ayak, bacak gibi organlar yerine takılabilmekte ve çok ince sinir liflerinin onarılması ile yerine takılan uzvun hissetmesi ve yeniden hareket etmesi sağlanabilmektedir.
Hangi durumlarda mikrocerrahi operasyonları ile tedavi sağlayabiliyorsunuz?
Uzuv kopması, yaralanması gibi her türlü acil durumda, doku kayıpları olduğunda bu tür mikrocerrahi yöntemle oldukça başarılı sonuçlar alınabilmektedir. Ayrıca doğuştan kaynaklanan sorunlarda bu tür yöntemle tedavi edilebilmektedir. Bu durumları kısaca özetleyecek olursam:
• İş kazası, trafik kazası, düşme, cam kesisi gibi kazalar sonucu tam veya kısmen kopmuş uzuvların tekrar yerine dikilmesi.
• Daha önceden oluşmuş damar, sinir, tendon (kiriş) yaralanmalarının onarımı.
• El, el bileği, dirsek ve kol kırık ve çıkıkları gibi durumlarda uygulanmaktadır.
• El, kol, bacak veya vücudun başka yerindeki deri, kemik ve adale kayıplarının, vücudun bir başka yerinden serbest alınan dokular ile mikrocerrahi tekniği kullanılarak giderilmesi.
• El ve parmaklarda yanık sonrası gelişmiş yapışıklıkların giderilmesi.
• Parmak, el, önkol, dirsek ve kolun doğuştan oluşan bozuklukları.
• Akraba evlilikleri yüzünden ellerde yapışık, eksik ya da fazla parmak olması
Ellerimizle ilgili başka ne tür problemlerde size başvurabiliriz?
Daha çok randevulu cerrahi dediğimiz bir grup rahatsızlıkta da mikrocerrahi yöntemlerle ameliyatlar yapmaktayız. Parmaklarda özellikle geceleri artan uyuşukluklar “sinir sıkışması” dediğimiz bir rahatsızlıktır. Ayrıca sıkça gördüğümüz benzer bir bozuklukta parmaklarda takılmadır. Bu tendon sıkışmasına bağlı olarak gelişen fonksiyonel bozukluk durumudur. Bunlar dışında ellerde beyin felcinin neden olduğu sakatlıklar, anormal ve istemeden oluşan hareketler, hareket kısıtlılıkları, el, kol ve omuzda doğum ile ilgili ya da sonradan gelişen felçler, el, el bileği, kol ve omuzda ağrı ve sakatlıklar, elde, dirsekte romatizmanın yol açtığı şekil bozuklukları ve elde gelişen her türlü kanser oluşumlarında bu tür ameliyatlar ile tedavi etmeye çalışıyoruz.
Bir uzuv koptuğunda neler yapılmalıdır?Öncelikle kanamanın durdurulması gerekir. Yara veya kopan parça kirli ise ılık sabunlu su ile yıkanıp, kurulanır ve yaranın üzeri örtülür. Böylece yaraya daha fazla mikrobun girmesi önlenmiş olur. Kanayan kısım sıkı bir bandaj ile sarıldıktan sonra, kol başın üzerinde bir seviyede tutulursa kanama çok kısa bir süre sonra duracaktır. Kolu kanamayı durdurmak için dirsek üzerinden uzun süre sıkıştırmaya gerek yoktur. Kemer, lastik, kumaş gibi dar enli malzemelerin nörovasküler hasar riski mevcuttur. Kesinlikle kullanılmamalıdır.
İkincil olarak kopan parça ile ilgilenilmelidir. Eğer mesafe uzak ise kopan parça dikkatle soğuk bir ortam içerisinde saklanır. Hemen temiz bir beze sarılır ve temiz bir naylon torbaya konur. İkinci bir naylon torba içine yarı yarıya buz ve su konur ve uzvun içinde bulunduğu torbanın ağzı sıkıca bağlanarak içinde buz olan torbaya konulur ve hastaneye ulaştırılır. Parçanın içinde bulunduğu birinci torbaya kesinlikle buz veya su konulmaz parçanın kuru veya hafif nemli ortam içinde olması gerekmektedir.
Kopan parçanın mikrop kapmaması için alkol, tentürdiyot gibi maddeler kullanalım mı?
Hayır. Kesinlikle tentürdiyot, alkol gibi maddelerle yıkanmamalıdır ancak o an var veya ulaşılabilir ise serumla temizlenebilir.
Uzuv tamamen değil de kısmen koparsa nelere dikkat etmeliyiz?
Yerine düzgün bir şekilde konur, üzeri temiz bir bezle sarılır, aşırı kanama varsa yara üzerine basınçlı sargı uygulanır. Gerekirse bir karton veya tahta parçası dışarıdan destek görecek şekilde el ve kol üzerine sarılır.
112 ambulansı ile böyle bir hasta geldiğinde üniversitemizdeki uygulamalarınız hakkında bilgi verebilir misiniz?
Biz, el yaralanmalı hasta hastaneye geldiğinde ilk müdahaleyi Acil Serviste yapıyoruz. Yaralanmanın şekli tedavinin planlanmasını yakından etkiler. Muayenede ilk bakılması gereken durum yaralanan organda kan dolaşımının olup olmadığıdır. Eğer kan dolaşımı varsa o zaman müdahale için zaman var demektir. Aynı gün içinde ameliyata alınır. Ancak kan dolaşımı yoksa çok acilen, ameliyathane şartları uygun olduğu en kısa zaman içinde, ki bu süre yaralanmadan en geç 6 saat içindedir, ameliyata alınır ve öncelikle kan damarları onarılarak kan dolaşımı sağlanır. Daha sonra sinir, tendon, ciltte meydana gelen diğer yaralanmalar tedavi edilir.
Tam kopmalarda başarı yaralanma tipi ile ilişkilidir. Giyotin kopma dediğimiz, her iki parçanın birbirine bakan yüzleri düzgün ise başarı oranı yüksektir. Ancak ezilme, dönerek kopmalarda damar içleri de hasarlandığından iyileşme oranları çok düşük olur.
Ameliyat sonrası hastaların daha iyi düzelmesi için nelere dikkat etmesi gerekiyor?
Ameliyat başarılı olduktan sonra yaklaşık bir ay içinde fizik tedavi uygulanması erken dönemde hareketin kazanılması için çok önemlidir. Zira kan dolaşımı olan ancak iyi bir fonksiyonu olamayan el ya da parmak kopmuş bir uzuvdan farksızdır. Bu nedenle hastanın doktorla iyi işbirliği yapması, kontrollere düzenli gelmesi el ve parmaklarını kullanabilmesi için elzemdir.
El yaralanmalarında iyileşmeyi belirleyen en önemli faktörlerden biri de sigaradır. İçilen bir tek sigara bile tamir edilen damarların tıkanmasına yol açabileceğinden zor şartlarda 6-8 saat süren bir ameliyat boşa yapılmış olabilir. Bunun yanında çay, kahve, çikolata gibi maddelerde erken dönemde kullanılmamalıdır. Hasta ameliyat sonrası en az 3 hafta kadar stresten uzak durmalı, sakin bir ortamda morali yüksek tutulmalıdır.
Görüldüğü gibi el yaralanmalarında sadece ameliyat değil ameliyat sonrası dönem de çok önemlidir. Çok zor tedavi edilen bu çok önemli organın yaralanmaması için her türlü önlemin alınması hem çalışanlar hem de işverenler için çok önemli bir görevdir.
Sağlıklı ve yaralanmasız günler dileğiyle.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder