Sevgili meslektaşım, siz aynı zamanda Türkiye Psikiyatri Derneği, Alkol ve Madde Kullanım Bozuklukları Bilimsel Çalışma Birimi Eşkoordinatörüsünüz. Bu yönünüzü de düşünerek soruyorum "sigara gerçekten kötü bir şey mi? Hiç faydası yok mu?"Sigara içmek bir hastalıktır. Dolayısı ile hangi hastalık insana faydalı olabilir ki? Tüm madde bağımlılıkları arasında en yaygın, en ölümcül ve maliyeti en yüksek bağımlılık maddesi olan nikotin sigara ile alınmaktadır ve önlenebilmektedir. Ancak nikotin bağımlılığı çeşitli yönleri ile diğer bağımlılıklardan ayrılmaktadır. Birincisi, davranışsal yakınmalar yapmaz ve bu nedenle kişiler genellikle yardım aramazlar. İkinci özellik ise nikotin kullanımının diğer insanlara zarar vermediğinin düşünülmesidir. Bu yanlış bilgi yüzünden toplumsal maliyeti çok olmasına karşın uzunca bir süre toplumsal tepki oluşmamıştır. Nikotinin tütün içinde alınmasının yasal olması bağımlı kişilerin maddeyi bulmak için yasadışı yollara başvurmak zorunda kalmaması üçüncü ayırt edici özelliktir.
Sigara bırakılabilir mi?
Alkol ve yasadışı maddelerin aksine nikotin bağımlılarının çoğu sigarayı tedavi gerektirmeden bırakabilmektedir. Sigarayı bırakmayı planlayan kişinin geçirdiği 4 evre vardır. Bunlardan birincisi kişinin ciddi olarak sigarayı bırakmaya henüz karar vermemiş olduğu ilk düşünme aşamasıdır. İkinci evre kişinin ciddi olarak sigarayı bırakmaya karar vermesidir. Bundan sonraki adım düşünceyi eylem haline dönüştürmek ve bırakmak için harekete geçme dönemidir. Son dönem ise sürdürme dönemidir. Bir kişinin sigarayı bıraktığını söyleyebilmek için en az bir yıl süreyle hiç sigara içmemesi gerekir.
Sizce sigarayı bırakmak için en önemli gördüğünüz 10 taktik nedir?
1. Bırakmak istediğinizden emin olun.
2. Bırakma nedenlerinizi belirleyin ve bunların sizin için önemli olduğuna emin olun.
3. Kendinize sigarayı bırakmak için bir gün belirleyin ve bu takip eden 1 veya 2 hafta içinde olsun.
4. Karar verdiğiniz günde sigarayı bırakın; daha önceden sayıyı azaltmayı denemeyin.
5. Arkadaşlarınızdan size sigara vermemelerini isteyin.
6. Eğer içkiyle sigara içiminiz arasında ilişki varsa ilk birkaç hafta içki içilen yerlerden uzak durun.
7. Tekrar başlama genellikle 4-6 haftada görülmesine rağmen ilk 6 ay boyunca iradenizi güçlü tutmaya çalışın.
8. Karşılaşacağınız kesilme belirtileri hakkında bilgi edinin ve bunlarla baş etme yollarını önceden belirleyin.
9. Sakinleştirici ilaçlar kullanmayın, çünkü faydası olmaz.
10. Sigara için harcamış olacağınız parayı biriktirin ve kendinizi ödüllendirin.
Başarılı olamayanlar için önerileriniz var mı?
Nikotin bağımlılığı tedavisinde kişi tek başına başarılı olamadıysa bir uzmana başvurmalıdır. Danışmanlık, öneri, eğitim, bilişsel davranışçı tedavi ve bunlarla birlikte ya da bunlardan bağımsız uygulanan ilaç tedavileri kullanılır.
Hiç sigara içtiniz mi?
Yirmili yaşlarımda içtim, fakat toplasam yaşamımda on adeti geçmez.
Eşiniz veya anne babanız içiyor mu?
Babam yaklaşık 50 yıl içti, fakat 5 yıl önce akciğer kanseri teşhis edildikten sonra bırakmak zorunda kaldı, şanslıymış ki sadece ameliyatla sağlığına kavuştu. Bu durum çok etkili bir sigara bırakma yöntemi oldu. Aslında, sigara gibi bağımlılık yapıcı maddelerin olumsuz tıbbi ve psikolojik etkilerini erken yaşlarda bilip önlemimizi alabilsek.
Peki sigaraya düşman mısınız?
Benim gibi bağımlılık tedavisi ile ilgilenen bir kişinin alkol ve madde bağımlısının tedavisi sırasında sabırlı olması gerekir. Bu tedavi sürecinde hastada sigara-alkol-madde kullanımı tekrarlayabilir, sadece sigaraya düşman birisi olarak yaklaşırsam hastayı biyolojik, psikolojik ve sosyal açıdan ele almakta ve tedavi konusunda desteklemekte zorlanabilirim. Dünya’da Adsız Alkolikler, Adsız Narkotikler gibi alkol ve maddeyi zamanında kullanmış, sonradan tedavi olup bırakmış, bir nevi düşman olmuş insanların birlikte kurdukları yardım grupları gibi sigarayı bırakmış kişilerin kurabileceği gruplar olabilir diye düşünüyorum. Bu gruplar sigara ile mücadelede önemli işler yapabilir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder