Celal Bayar Üniversitesi, Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Uzmanı Doç.Dr.Ayşın Şakar Coşkun: Sigaradan her yıl 100.000 kişi ölüyor.

Sigara bırakma polikliniğinden sorumlu öğretim üyesisiniz. Polikliniğinizin çalışma şekli hakkında bilgi verebilir misiniz?
Sigara Bırakma Polikliniğimiz Eylül 2002’den itibaren Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı bünyesinde ve Psikiyatri ile işbirliği içinde, Perşembe günleri öğleden sonra, randevulu olarak hizmet vermektedir. Başvurmak isteyen kişiler 2323133 -254 nolu telefondan randevu alabilirler. Randevu tarihinde ilk başvuruda sigara bağımlılarına sigara içme davranışları ve genel sağlık durumları ile ilgili sorular yöneltiyor ve bir test ile nikotin bağımlılıklarını ölçüyoruz. Ardından sigara ile ilişkili sağlık problemlerinin erken tanınması açısından kan testleri, akciğer grafisi, kalp grafisi ve solunum testlerinden oluşan mini bir genel kontrol yapıyoruz. Hasta sonuçlarını toplayıp bir hafta sonra tekrar polikliniğimize geliyor. Sigara bırakma gününe karar verdikten sonra poliklinikte uygulayacağımız tedaviye karar vererek sigara bırakma girişimine başlıyoruz. İşimiz burada da bitmiyor. Sigara bıraktıktan sonraki, özellikle iki aylık dönemde daha da sık olmak üzere, bir yıl kadar hastalarımızı izlemeye devam ediyoruz.

Polikliniğinizin başarı oranları hakkında bir veriniz var mı?
Polikliniğimize 2002 yılından itibaren 797 kişi başvurdu. Yakın zamanda Eylül 2002-Mayıs 2008 tarihleri arasında polikliniğimize gelen hastalar arasında yaptığımız bir çalışmada sigara bırakma oranları altı aylık %34.5, 12 aylık %25.5 olarak bulunmuştur. Bu çalışmamız yakın zamanda bir tıp dergisinde basılacaktır.

Sigara gerçekten kötü bir şey mi? Hiç faydası yok mu?
Sigara vücuttaki tüm organ ve dokuları etkileyen, üstelik sadece içeni değil, içenin yanında bulunanı da hasta eden bir madde. Üstelik yasal, ulaşılması ve kullanımı çok kolay. Tek faydası çok uluslu sigara tekellerine kazandırdığı maddi güç. Sigaranın yanı sıra özellikle gençlerimizi etkileyen nargile gibi tütün mamülleri de aynen sigaranın zararlarını taşımaktadır.
Tütün bağımlılığı ülkemizde yılda 100.000 kişinin ölümüne neden olan bir hastalıktır. Günümüzde aynen esrar, eroin bağımlılığı gibi, hatta onlardan 8 kat daha güçlü bir bağımlılık, yani bir hastalık olduğu kabul edilmektedir.

Peki bırakmak isteyenler için önerileriniz nedir?
Tütünü deneyen her 4 kişiden 3’ü bağımlı hale gelir. Tütün bağımlısı 10 kişiden ancak 1 kişi yardımsız sigarayı bırakabilir. Sigara bırakmak isteyen kişi eğer günde 1 paketten fazla sigara içiyorsa ve sabah uyandıktan sonra yarım saat içinde ilk sigarasını yakıyorsa nikotin bağımlılığı yüksek anlamına gelir. Bu kişilerin çoğu kez tıbbi yardım almaları gereklidir. Çünkü bu kişilerde sigara bırakma döneminde huzursuzluk, uyku problemleri, dikkat eksikliği, çabuk sinirlenme gibi nikotin yoksunluk şikayetleri olur, tedaviyle ortadan kaldırılabilir.

Hiç sigara içtiniz mi?
Ben hiç sigara içmedim.

Eşiniz veya anne babanız içiyor mu?
Şu anda ailemde sigara içen kimse yok. Eşim ve babam daha önce sigara kullanmışlardı.

Onlara sigarayı bıraktırabildiniz mi?
İkisi de bıraktı. Bir kişiye “sigara bıraktırmak” deyimini pek tercih etmiyorum. Kişi sigarayı bırakmaya kendisi karar verir. Biz hekimlerin görevi bağımlıya sigaranın zararlarını, bırakmayla edineceği yararları gösterebilmek ve sigarayı bırakma kararını almasına yardımcı olmaktır. Bu aşamadan sonra sigara bırakma döneminin daha konforlu, sorunsuz geçmesini sağlayacak, kişinin yoksunluğa girip tekrar sigaraya başlamasına neden olabilecek şikayetleri ortadan kaldırabilecek ilaç tedavilerimiz devreye girer. Nikotin bantları, sakızlar veya sigara bırakmada kullanılan hap şeklindeki ilaçlarla bunu sağlarız.

Sigaraya düşman mısınız?
Tütün karşıtı hareketin bir neferi olduğumu söyleyebilirim. Birçok hastam sigaranın zararlarının bu kadar iyi bilinmediği yıllarda sigaraya başlayıp, bir bağımlılık olması nedeniyle kendi başlarına tütünden kurtulamayan kişiler. Onların sigara nedeniyle yemek bile yiyemeyecek kadar nefes darlığı çekerek hayatını sürdürmek zorunda olmalarını izlemek veya 40 yaşında bir hastaya sigara ile ilişkili akciğer kanseri olduğu haberini vermek bile insanı sigaraya düşman etmeye yeter. Ancak en çok üzüldüğüm nokta ilköğretim çağında çocukların sigara içmesi ve sigaraya başlama yaşının bu kadar düşmesi.
Son olarak sigara kullanan kişileri polikliniğimize davet ediyorum. Sigarayı bırakmayı düşünmeseler bile gelsinler. Tütünle ilişkili bir hastalıkları olup olmadığına bakalım ve onlara bırakmayla kazanacaklarını anlatalım. Bizim için bir kişinin bile sigarayı bırakması ya da başlamaması çok önemlidir. Ülkemizdeki 17 milyon sigara bağımlısı düşünüldüğünde daha yapacak çok işimiz var.