CBÜ Tıp Fakültesi, Çocuk Gastroenteroloji, Hepatoloji ve Beslenme Uzmanı Prof. Dr. Erhun KASIRGA: KAHVALTI ZİHİNSEL AKTİVİTEYİ DESTEKLİYOR!

Okul çağı döneminde yeterli ve dengeli beslenme neden önemlidir?
Okul çağı 7-12 yaşlar arasındaki dönem olup yaşam boyu sürecek beslenme alışkanlıklarının büyük oranda oluştuğu bir dönemdir. Okul çağı çocuğun toplum hayatına ilk kez katıldığı bir dönemdir. Bu dönemde arkadaşlar ve reklamlar gibi etkenler çocuğun beslenme alışkanlıkları üzerinde etkili olur. Bu durum çocukta yanlış beslenme alışkanlıklarının kazanılmasına neden olabilir.
Bu dönemdeki beslenme sorunları erişkin dönemde boy kısalığı ya da şişmanlık gibi yaşam boyu etkili olabilecek sonuçlara yol açabilir.

Okul çağındaki çocuklarda beslenmeyi etkileyen olumsuz faktörler nelerdir?
Devlet okuluna gidenlerde öğün atlama, özel okula gidenlerde ise okullarda çıkan yemekleri beğenmeme ya da besleyici değeri olmayan gıdaların tüketimi beslenmeyi bozan en önemli faktörlerdir. Daha önceden düzenli beslenme alışkanlığı kazanmamış olan çocuklar okulda canlarının istediği gıdayı tüketirler. Çocuklar tarafından tüketilen bu gıdaların besin değeri çoğunlukla düşüktür.
Okul çocuklarında yapılan araştırmalar çocukların büyük çoğunluğunun kahvaltı etmeden okula gittiklerini göstermektedir. Bu durum özellikle annenin kahvaltı etme alışkanlığı olmadığı durumlarda daha belirgindir.

Okul çağı çocuklarında en sık karşılaşılan beslenme sorunları nelerdir?
Kalsiyum eksikliği, kansızlık (demir eksikliğine bağlı), şişmanlık ve diş çürükleri okul çağı çocuklarında en sık karşılaşılan sorunlardır. Çocukluk dönemindeki şişmanlık erişkin yaşlarda ortaya çıkabilen diyabet, yüksek tansiyon, kan yağlarında artma, karaciğerde yağlanma ve kalp damar hastalıkları gibi hastalıklara zemin hazırlar.

Okul çağında sağlıklı beslenme önerileri nelerdir?
Çocuklar okula gitmeden önce sabah kahvaltısı yapmalarını sağlayacak şekilde yataktan zamanında kalkmalıdır. Sabah kahvaltısı zihinsel aktivite için gerekli olan enerjinin sağlanmasında çok önemlidir.
Çocuğun okuldaki besinlerini kendisinin seçebilmesi, arkadaşlarının kötü beslenme alışkanlıklarından etkilenebilmesi ve okul kantinlerinde besleyici değeri olmayan gıdalara kolayca ulaşabilmesi gibi nedenlerle okul çocuğunun beslenme açısından sıkı bir denetime gereksinimi vardır.
Okul çocukları her gün 2-3 porsiyon kırmızı et, balık veya kümes hayvanı gibi protein içeriği yüksek besinleri tüketmelidir. Süt ve süt ürünleri yalnızca iyi bir protein kaynağı değil aynı zamanda kemik gelişimi için gerekli olan kalsiyumun karşılanması açısından da önemlidir.
Gazlı içecekler yerine taze sıkılmış meyve suları, süt ve ayran tercih edilmelidir. Günde en az iki su bardağı süt veya peynir, yoğurt, ayran gibi süt ürünleri eş değer miktarlarda tüketilmelidir.
Günde en az iki porsiyon meyve tüketilmesi yeterli C vitamini ve posa alımı açısından çok önemlidir.
Dengesiz beslenmeye bağlı şişmanlık sorunu varsa çocuk fiziksel aktivitesini arttırması ve enerji alımını bir miktar azaltması için teşvik edilmelidir.

Okuldaki beslenme sorunlarının çözümlenmesi için neler yapılmalıdır?
Okullarda beslenme eğitimi verilmesi, yemek çıkan okullarda diyetisyenlerin görevlendirilmesi, okul yönetiminin kantinlerde yeterli ve dengeli beslenmeye yönelik yiyecek ve içeceklerin satılmasını sağlaması ve denetlemesi büyük önem taşır.
Okul çocuğunun diyeti fiziksel aktivitesine uygun olacak şekilde ayarlanmalıdır. Kola, meşrubat gibi içecekler yerine süt, ayran ve taze sıkılmış meyve suyu içme alışkanlığı kazandırılmalıdır.

Çocuğun yaşına, cinsiyetine göre yeterli ve dengeli beslenmenin göstergesi nedir?
Yeterli ve dengeli beslenmesinin en önemli göstergesi çocuğun büyüme ve gelişmesidir. Büyümenin yeterliliği çocuklarda yaşına ve cinsiyetine göre olması gereken vücut ağırlığı ve boy uzunluğunun saptanması ile anlaşılır.