CBÜ Tıp Fakültesi Üroloji Uzmanı Doç..Dr.Gökhan Temeltaş: Günümüzde idrar kaçırması kolay ve başarılı ameliyatlarla tedavi edilebiliyor!

İdrar kaçırmada nasıl tanı koyuyorsunuz?
İdrar kaçırma tedavisinde, kaçırmanın tipinin belirlenmesi tedavi açısından büyük önem taşımaktadır. Muayeneye ek olarak, inkontinansın tanısını doğrulamak amacıyla bazı ek testler yapılabilir. Testler doğru tedavinin uygulanması için, büyük önem taşımaktadır. Bu testler şunlardır; idrar tahlili, idrar akım hızı, işeme sonrası atık idrar tayini, gerekli hallerde ürodinami ve sistoskopi.
Ürodinami, nöroürolojik ve ürolojik hastaların idrar kaçırma sorunları teşhisinde kullanılan çok geniş kapsamlı bir tetkik yöntemidir. Ürodinamik tetkikler mesane ve kaslardan oluşan sfinkterlerin uygun çalışıp çalışmadığını değerlendiren ayrıntılı çalışmalardır. Alt üriner sistem hastalıklarından kaynaklanan idrar kaçırma sorunlarının değerlendirilmesinde kullanılan bu yöntem hastaya medikal ve cerrahi tedavi seçeneklerinden hangisinin uygulanması gerektiği konusunda hekime ayrıntılı bilgi verir.

İdrar kaçırma nasıl tedavi edilir?
En doğru tedavi, idrar kaçırma tipine göre belirlenecektir. Çünkü her tip idrar kaçırmada her tedavi yaklaşımı etkili olmayabilir. Bu nedenle farklı tedavi seçenekleri vardır.

Evde uygulayabileceğin tedavi yöntemi var mı?
Evet, bazı özel egzersiz hareketlerini hasta evinde kendi uygular. Kegel egzersizleri pelvik taban kaslarını güçlendirmeye yönelik egzersizlerdir bazı durumlarda tek başına, ancak genelde yardımcı yöntem olarak etkili olur. Bu tedaviyle idrar torbası ve idrar yapmayla ilgili kasların kontrol altına alınması sağlanarak pelvik taban kasları güçlendirilir. Bu ezersizlerin nasıl, ne sıklıkta ve ne süre ile yapılacağı hekim tarafından hastaya açıklanır. Bu egzersizlere ek olarak bir idrar günlüğü oluşturularak bu program çerçevesinde mesane eğitimi sağlanmaya çalışılır.

İlaç ile tedavisi olabilir mi?
Bazı idrar kaçırma tipleri ilaçlar ya da hormonlarla tedavi edilir. Özellikle sıkışma tipi idrar kaçırma da ilaç tedavisi ilk seçenektir. İlaç tedavisinin süresi ise hastadan hastaya değişir.
Menopozdan sonra başlangıçta hafif olan idrar kaçırma şikayetleri kadınlık hormıonu olan östrojenin azalmasıyla birlikte gittikçe artar. Bu tür hastalarda tedaviye östrojen hormonunu da ilave etmek gerekebilir.

Sıkışma tipi idrar kaçırmada ilaç tedavisi başarısız olursa başka ne gibi tedaviler uygulanabilir?
Yeni bir tedavi olan botulinum toksin enjeksiyonu uygulanmaktadır. Bu yöntemde mesane adelesine botulinum toksini enjekte edilerek mesanenin kasıcı kaslarında geçici gevşeme sağlanır, böylece acil idrar hissi veya yetişememe tarzındaki idrar kaçırma tedavi edilmeye çalışılır. Ancak çok iyi seçilmiş hastalarda ve hasta çok iyi şekilde aydınlatılarak uygulanması gereken bir yöntemdir. Her hasta için uygun değildir. Ayrıca pahallı olması ve sosyal güvenlik kurumu tarafından karşılanmaması da uygulanmasını zorlaştırmaktadır.

Stres tip idrar kaçırmada ne zaman cerrahi tedavi uyguluyorsunuz ve zor bir ameliyat mı?
Diğer tedavi yaklaşımları başarısız olduğunda cerrahi müdahale yapılır. Stres tip idrar kaçırmada günümüzde basit, az invazif (daha az kesi ile yapılan) ve çok kısa sürede uygulanabilen oldukça etkili, taburcu olma ve iyileşme dönemi çok daha kısa yeni metotlar uygulanmaktadır. TVT (Trans vajinal tape) veya TOT (Trans obturator tape) yönteminde idrar borusunun ortasına stres altında kapalı kalacak bir bant yerleştirilir, hasta aynı gün veya ertesi gün sondasız olarak evine gönderilir.

Ne zaman doktora başvurmalıyım?
Aşağıdaki sorulardan birine yanıtınız “evet” ise bir üroloji uzmanına danışılmalıdır:
Güldüğünüzde, öksürdüğünüzde veya hapşırdığınızda; yürürken veya egzersiz yaparken; ağır bir eşya kaldırırken; oturur ya da yatar durumda ayağa kalktığınızda idrar kaçırıyorsanız;
Gün boyunca sık sık tuvalete gitmek zorunda iseniz;
Bu sorunlar nedeniyle ped kullanmak zorunda kalıyorsanız;
İdrar yapma hissi geldiğinde tuvalete yetişemiyorsanız;
Tuvalette hiçbir zaman idrarınızı tamamen boşaltamadığınız hissine kapılıyorsanız